میزان فرمان (تنظیم فرمان)
فرمان وسیله چرخاندن چرخهای اتومبیل به طرفین و پیچیدن خودرو به چپ و راست است و به عقیده اغلب رانندگان حرفه ای مهمترین قسمت در هدایت اتومبیل میباشد زیرا رانندگی و کنترل اتومبیل بدون داشتن نیروی محرکه و ترمز در شرایط خاص امکانپذیر است اما رانندگی بدون فرمان به هیچ شکل ممکن نیست.
میزان فرمان چیست؟
محور چرخ های جلو که محل قرار گیری و کارکرد فرمان اتومبیل است دارای زوایای متعدد نسبت به خطوط و محورهای مختلف جلوبندی میباشد اما منظور از میزان فرمان فاصله داخلی بین قسمت جلو و عقب چرخهای جلو اتومبیل است که در اینجا به بخشی از مهمترین نکات در مورد آن میپردازیم .
اهمیت میزان فرمان
میزان فرمان تاثیر بسیار مهمی در فرمان پذیری و کنترل اتومبیل مخصوصا در سرعت های بالا و جاده ها دارد و تنظیم نبودن فرمان باعث ساییدگی لاستیک های جلو اتومبیل در مدت کوتاه میشود. برای درک بهتر اهمیت میزان فرمان بهتر است بدانید میزان نبودن فرمان میتواند باعث واژگون شدن اتومبیل در سرعت بالا حتی در یک مسیر مستقیم بشود. در سرعت های پایین نیز میزان نبودن فرمان باعث سفت شدن فرمان در هنگام پیچیدن و مقاومت در برابر برگرداندن فرمان بعد از پیچ های U شکل میشود. تاثیرات میزان نبودن فرمان در سرعتهای پایین در اتومبیلهایی که دارای هیدرولیک فرمان نیستند بسیار محسوس است، اما در خودرو های دارای فرمان هیدرولیک تشخیص میزان نبودن فرمان هنگام رانندگی نیاز به تجربه و حساسیت زیادی دارد.
بهترین حالت میزان فرمان
در اتومبیل های امروزی میزان بودن فرمان به معنی یکسان بودن اندازه دهانه جلو و عقب چرخهای جلو است . برای درک بهتر تصور کنید که هر کدام از چرخ های چپ و راست جلوی اتومبیل در دو محور جداگانه و بدون ارتباط بوسیله شاسی و جلوبندی به طرف جلو حرکت میکنند، در صورت میزان بودن فرمان باید روی یک خط موازی حرکت کنند و هیچ گاه به هم نزدیک یا از هم دور نشوند. در گذشته ایده های بسیاری در مورد فاصله دهانه های چرخ در میزان فرمان وجود داشت. بطور مثال بعضی از کارخانه های اتومبیل سازی پیشنهاد داده بودند که دهانه جلو چرخها نسبت به دهانه عقب بین ۳ تا ۸ میلیمتر ( در اتومبیل های مختلف) بسته تر باشد، زیرا تصور میکردند با بالا رفتن سرعت دهانه چرخ در اثر فشار به همان اندازه باز خواهد شد. با پیشرفت دستگاه های کنترل و تست اتومبیل و قرار دادن سنسورهای متعدد در پیست های آزمایشی کارخانه های اتومبیل سازی مشخص شد که این تصور در مورد اتومبیل های دیفرانسیل جلو با جلوبندی سالم کاملا اشتباه است. در مورد اتومبیل های دیفرانسیل عقبی که جلوبندی معیوب ( از نظر طراحی ) دارند نیز نمیتوان مقدار باز شدن دهانه جلو چرخها را بصورت استاندارد پیش فرض تعیین کرد، زیرا این فاصله با توجه به سرعت و شتاب اتومبیل دائما در حال تغییر است.
زمان نیاز به میزان فرمان
در شرایط معمولی بهتر است سالیانه یکبار برای کنترل میزان فرمان به تعمیرگاه مراجعه کنید. در شرایط غیر عادی مانند عبور از جاده های خاکی با دست انداز های زیاد، افتادن چرخ در جوی آب یا چاله عمیق و یا بر خورد لاستیک اتومبیل به جدول های کنار کوچه و خیابان، ممکن است فرمان اتومبیل از تنظیم خارج شده و نیاز به میزان فرمان داشته باشد. ساده ترین روش تشخیص بهم خوردن میزان فرمان توجه به حالت قرارگیری قربیلک فرمان است . قربیلک فرمان اتومبیل باید در مسیر های صاف بزرگراه ها کاملا صاف و تراز باشد، کوچکترین تغییر در میزان فرمان اتومبیل باعث تغییر در وضعیت قربیلک فرمان میشود. البته کج بودن قربیلک همیشه نشانه میزان نبودن فرمان نیست زیرا ممکن است تعمیرکار جلوبندی هنگام میزان فرمان اتومبیل به وضعیت تراز بودن قربیلک توجه نکرده باشد . اما تغییر در وضعیت قبلی قربیلک به معنی تغییر در تنظیم فرمان (با فرض میزان بودن باد لاستیکها) است. بطور مثال اگر قربیلک فرمان بعد از تنظیم میزان فرمان اندکی متمایل به چپ یا راست باشد و بعد از عبور از چاله یا دست انداز تراز شود، این تراز شدن به معنی تغییر حالت قبلی قربیلک و از تنظیم خارج شدن میزان فرمان است.
یکی دیگر از علائم میزان نبودن فرمان اتومبیل کشیدن فرمان است. کشیدن فرمان انواع گوناگونی دارد و با توجه به نوع اتومبیل و شکل و سمت میزان نبودن فرمان متفاوت است. فرمان اتومبیل ممکن است به چپ یا راست بکشد و یا تمایل به حرکت به سمتی که فرمان متمایل است داشته باشد. برای مثال ممکن است اگر فرمان را کمی به یک سمت بچرخانید تمایل به رفتن به آن سمت در صورت ثابت نگاه داشتن فرمان داشته باشد که به این حالت در اصطلاح گیج بودن فرمان میگویند. کشیدن فرمان به معنی مقاومت فرمان به حرکت مستقیم میباشد و تمایل انحراف آهسته بعد از رها کردن فرمان به معنی میزان نبودن فرمان نیست. بطور مثال در ایران به دلیل شیب اندک جاده به سمت راست، انحراف آهسته اتومبیل به سمت راست بعد از رها کردن فرمان به معنی اشکال در میزان فرمان نیست و نمیتوان انتظار داشت اتومبیل بعد از رها کردن فرمان در یک مسیر طولانی در خط صاف حرکت کند.
به دلیل اهمیت کنترل میزان فرمان این کار را به شخص مجرب و دلسوزی بسپارید. توجه داشته باشید که داشتن دستگاه برای میزان فرمان نه تنها ضروری نیست بلکه به دلیل دشواری و نیاز به دقت بالا در نصب نشانگرهای دستگاه روی چرخ امکان بروز خطا هنگام تنظیم با دستگاه وجود دارد. البته دستگاه های پیشرفته ای که در مراکز معاینه فنی وجود دارند بسیار دقیق و قابل اطمینان هستند که متاسفانه بدلیل قیمت بسیار بالا در تعمیرگاه های شخصی دیده نمیشوند . بطور خلاصه میزان فرمان یک اندازه گیری ساده است که در صورت مهارت تعمیرکار بوسیله ابزاری ساده و بطور دقیق انجام میشود .
نویسنده: مسعود جعفری پور
masoodadam.mjp@gmail.com
39 دیدگاه
رضا
سلام ببخشید فرمان ماشین من موقع تو جاده هستم یکم کجه یه بار تنظیم کردم بازم رو رو به طرف دست شاگرد رفته علت چیه؟
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز اولا نگفتید ماشین چی هست .
ثانیا یا قزبیلک درست تنظیم نشده یا اینکه بعد از تنظیم ظربه جدی به لاستیک ها خورده و یا جلوبندی اشکال داره . خرابی بوشهای طبق باعث بهم ریختن لحظه ای وضعیت قربیلک مکیشه
علی
سلام وقت به خیر
ام وی ام ۱۱۰s دارم ۱۳۰ هزارتا کارو کرده جلوبندی رو تازه عوض کردم ماشین با سرعت کم هم میکشه سمت راست میزان فرمان چند بار جابه جایی چرخ بالانس تنظیم باد و اج لاستیک هم یکیه البته موقه چرخش فرمان به سمت راست احساس میکنم یکم خوش فرمون هم میکشه
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز راستش من اصلا متوجه نشدم!
مسعود جعفری پور
ا درود
با عرض معذرت از دوستان و بازدیدکنندگان محترم تا اطلاع ثانوی قادر به پاسخگویی سوالات شما عزیزان نمیباشم . امیدوارم خواندن متن مقاله و کامنت های قبلی مفید واقع شود
محمد
سلام من یک پراید دازم که تازه لاستیکشو عوض کردم و لاستیک خارجی انداختم آیا احتیاج به تنظیم و میزان فرمان داره؟
مسعود جعفری پور
با درود
خیر . با تعویض لاستیک و رینگ هیچوقت نیازی به میزان فرمان نیست . کسانی هم که توصیه میکنن به این دلیله که اگر از قبل فرمان نامیزان باشه لاستیک نو خراب نشه وگرنه میزان بهم نمیخوره
ابی
سلام ماشینم پرایدمدل۸۹ هستش توی آسفالت هیچ صدایی نداره ولی توجاده خاکی فرمونش تق تق صدا میده علتش چیه مرسی؟
مسعود جعفری پور
با درود
احتمالا بوش جعبه فرمون کمی لقه
میثم
سلام..
من یه تیبا ۹۵ دارم که واقعا سر تنظیم قربیلک فرمان اذیتم کرده
تا حالا چندین بار قربیلک فرمان رو تنظیم کردم ولی باز دو روز دیگه بهم میخوره..
به نظرتون مشکل از چیه؟؟
جلوبندی هم نو انداختم
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز قربیلک فقط با بهم خوردن میزان فرمان کج میشه و معمولا دلیل دیگه ای نداره ، مگر اینکه لاستیک های زیر نگهدارنده جعبه فرمان خراب باشه و جعبه فرمون تو جاش تکون بخوره . البته این اشکال میتونه بخاطر بوش های طبق باشه که شما می‌فرماید جلوبندی رو تعمیر کردید
محمد
با سلام و وقت بخیر..ماشین من ال نود و ۴۸۰۰۰ کارکرد و اخیرا دو عدد لاستیکهای جلو را که بارز بودند بعلت ساییدگی خیلی کم بیرونی ،با مدل دانلوپ تایلند تعویض کردم و پس از آن،متوجه کشیدن فرمان بسمت راست شدم و در جاده صاف باید همیشه دستم را روی فرمان کمی بچپ بگیرم
ممنون میشم اگه راهنمایی بفرمایید.با تشکر
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز کشیدن فرمان به شکلی که میفرمایید فقط میتونه بخاطر میزان فرمان باشه . البته باد لاستیک هاا رو هم چک کنید
مصطفی
سلام.علت کمبر منفی یک چرخ به همراه کمبر مثبت چرخ دیگر پراید چیست. در صورت اطلاع اگر کسی جایی در تهران سراغ دارد که میزانفرمان با دستگاه لیزری انجام دهد معرفی نماید.با تشکر
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز زاویه کمبر چرخها با هم ارتباطی نداره ، مخصوصا که یکی بیرون و یکی داخل باشه . در کل کمبر نامیزان بدلیل کج بودن کمک ، طبق ، شاسی و حتی سگدست اتفاق می افته . در ضمن برای درست شدن نیاز به رفع اشکال و احتمالا تعمیر جلوبندی داره و با میزان فرمان حل نمیشه
محمد
سلام
ماشینم تندر پلاس صفره.به محض تحویل از ایران خودرو لاستیک ۲۰۵ بارز انداختم ولی بعد از تعویض فرمون به یک سمت کشیده پیشه،میزان فرمان بردم گفت موردی نیس.لاستیک های جلو رو باهم عوض کردم اما فقط سمتی که کشیده میشد برعکس شد.چیکار باید بکنم؟ ممنون
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز مشخصه که اشکال از لاستیکه . باید میزان باد رو هم چک کنید
mehdi
سلام دوست من
من یه پراید خشک گرفتم.ماشین وقتی رو دست انداز ها رد میشه فرمون به سمت چپ میره.و هنگام ترمز گیری هم عقب ماشین به چپ میره.مشکل چیه.کلا میل به چپش بیشتره
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز مشکلی که گفتید میتونه بخاطر خرابی کمک‌و نامیزان بودن فرمان باشه. اگه منظورتون‌از ماشین خشک صفر هست احتمال تنظیم نبودن فرمان بیشتره . بهر حال این اشکالیه که باید تعمیرکارتون از نزدیک ببینه
هیوا یزدانی
سلام وقت بخیر
بزرگوار ماشین ۴۰۵ دارم چن وقته فرمان ماشین رو ول میکنم. به سمت چپ میاد.
جلوبندی. میزان فرمان. بالانس. و عوض کردن. لاستیک. خلاصه هرکاری بگید انجام دادم درست نشد که نشد. لطفا راهنمایم کنید که چیکار کنم.
البته اینوعرض کنم تقریا از وقتی فنر جلو رو عوض کردم. اینطوری شد. فنر ۲۰۶ براش گذاشتم گفتن نرم تره تو جاده ایا عوض کردن فنر ربطی به کشیده شدن فرمان داره
با تشکر
مسعود جعفری پور
با درود
فکر میکنم خودتون جواب سوال خودتون رو دادید . انداختن فنر ۲۰۶ اشکالی نداره ، کمی پایین‌تر وا میسته و نرم تر میشه . اما اگر فنرها اصلی نباشن که حتما نیستن ممکنه یکیش مقداری بلندتر یا سفت تر باشه ، یا حتی جلوبندی ساز بر عکس انداخته باشه که باعث کشیدن میشه .
Ali
با سلام من یک پراید ۹۱ LE به تازگی خریدم که فرمانش همیشه به یک طرف میکشه و در ضمن هم فرمانش سفت است. یه بار جای چرخای جلویی رو عوض کردم که دوباره فرمان تو خلاف جهت قبلی میچرخه میخواستم راهنماییم کنید که چیکار کنم تا هم کشیدگی و هم سفتی فرمان درست بشه. لطفا جواب رو اگه امکانش هم هست به ایمیل بفرستید. با تشکر از سایت خوبتون
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز علت کشیدن فرمان تو ماشین شما با توجه به توضیحاتتون بخاطر لاستیکه و ظاهرا یکی از لاستیک ها آج بیشتری داره ، همیشه فرمان به جهتی میره که لاستیک سابیده تر باشه . دلیل سفتی فرمان هر چیزی میتونه باشه که باید بفرمایید هیدرولیک هست یا ساده .
مسعود جعفری پور
با درود
دوست عزیز زیر فرمون چیزی برای خر خر کردن نداره . جعبه فرمونم فقط یه رولبرینگ داره که به اندازه چرخش فرمون میچرخه و نمیتونه خر خر کنه. اگر با حرکت اتومبیل از اون نقطه صدای خر خر بیاد یا از سیم کیلومتره یا گیربکس . بهتره اول واسکازین گیربکس رو چک کنید. ضمنا میتونید سیم کیلومتر رو هم برای تست موقتا قطع کنید.
Majid
سلام،ماشین دوو اسپرو وقتی صبح در حالت سرد شروع بحرکت میکنم از قسمت زیر فرمون صدای خرخر انگار ی چیزی خشک کار میکنه شنیده میشه وبا گرم شدن هوا این صدا قطع میشه و تابستون اطلاع صدا نمیداد،از بلبرینگ جعبه فرمون میتونه باشه؟راهکار چیه؟؟ سپاس
وحید
سلام خوبین من پرتو پارس خریدم ال ایکس موقع رانندگی احساس میکنم فرمان خودرو به یک سمت شل نشون میده جلوبندی ماشین هم ایرادی نداره کاملا سالمه در کل چند بار میزان فرمان رفتن مشکل حل نمیشه
مسعود جعفری پور
با درود
شل بودن فرمان به یک سمت نشانه خرابی شیر جعبه فرمان هست .
آهنگ دوست
سلام.من سمند دارم که فرمونش به سمت راننده میکشه که دست رو خسته میکنه .. جای تعجب اینجاست که یعضی موقع ها میکشه بعضی موقع نه … مثلا دیروز بردم مکانیک جک زد گفت جلوبندی همه سالم است و میزان فرمان و لاستیک و غیره .. اوکی است .. و نتونست مشکل رو حل کنه …جک رو که خوابوند برگشتم دیدم تا ۲ روز فرمون نکشید …. الان باز میکشه . فک کنم از کمک فنر ها جلوست ؟ درسته ؟ پشت ماشین هم فک کنم هزار خوارش خراب شده ماشین خود به خود خوابیده از این نباشه ؟ لطفا راهنمایی کنید خستم کرد
مسعود جعفری پور
با درود
کشیدن فرمان به صورتی که شما میگید یعنی گه گاه میتونه بخاطر خرابی شیر فرمان باشه . البته اگر مطمئن هستید که همیشه نمیکشه .
میل ارتفاع عقب هم خیلی بعیده که هزار خار هرز کنه! اگر این اتفاق بیفته در حقیقت یه طرف کاملا میخوابه .
سعيد
سلام
علت صدادادن چرخایه ماشین در هنکام چرخاندن کامل فرمان چیه،تیبا۲ رینگ ولاستیک۱۸۵
مسعود جعفری پور
با درود
باید دقیقا میگفتید که منظورتون چه صداییه .
صدای جیغ لاستیک در مواردی که فرمون تا آخر بچرخه بخصوص روی خط کشی و در هوای گرم کاملا طبیعیه . اگر صدای دیگری هست باید بیشتر توضیح بدید
سعيد
با سلام چند شب پیش توی جاده میرفتم که یکدفعه ماشین میخواست چپ کنه
ناگهان فرمان به سمت راست کشید و یک دفعه دوباره به سمت چپ کشید
بعد که اروم تر رفتم راحت میتونستم حرکت فرمان که یکدفعه به سمت راست و چپ میکشید رو دید
این حرکت به چپ و راست توی مدت خیلی خیلی کوتاه اتفاق می افته و بی تجربه بودن راننده باعث چپ کردن میشه
خواستم علت رو بدونم کمکم کنید
ممنون
مسعود جعفری پور
با درود
معمولا اگر دهانه جلوی چرخ بسته باشد این مدل بی تعادلی پیش می آید
سعيد
خیلی ممنونم
سروش
سلام لطفا راهنماییم کنید. یه پژو ۴۰۵ مدل ۸۲ دارم ۱۰۰ هزارتا راه رفته وقتی حتی در سرعت های پایین در کوچه پس کوچه فرمان رو رها میکنم ماشین به چپ می ره و قربیلک فرمان هم به چپ میگرده اما خیلی ملایم و اروم، چندین بار میزون فرمون با دستگاه و بهترین جاهای تهران خیابون بلوچستان گیشا و معاینه فنی و …… خیلی وسواس دارم رو این مورد چون ماشین های ایرانی دیگه ای رو سوار شدم که واقعا عالی بودن و یک سر سوزن انحراف نداشتن، درضمن ماشین من تا حالا هیچ تصادف یا برخورد با جدولی نداشته ، ممنون از توجهتون
مسعود جعفری پور
با درود
کشیدن فرمان دلایل زیادی داره اما باید حتما توسطح صاف بزرگراه تست بشه چون کوچه ها معمولا شیب دارن . اما در مورد ماشین شما اشکال میتونه از بوشهای طبق ، لاستیک و یا ارتفاع نامتعادل جلوی ماشین در صورت دستکاری باشه . موارد محدودی خرابی شیر فرمان هم باعث کشیدن فرمان میشه . در صورت خرابی بوش طبق در بزرگراه با گاز دادن و رها کردن ماشین تغییر جهت میده . در مورد لاستیک هم میتونید جابجا کنید و تست کنید و در مورد ارتفاع به راحتی میتونید با گذاشتن دست بین لاستیک و گلگیر ارتفاع حدودی رو اندازه بگیرید که در همون حد کافیه .
هیوا
سلام یک هفته است ساندرو دنده ای صفر گرفتم دویست کیلومتر باهاش راه رفتم چند. روز پیش رفتم باد چرخاشو با نیتروژن عوض کردم لاستیک شم بارزه الان فرمان به سمت راست میکشه چند مرتبه هم بردم میزان باد مشکلی نداشت لطفا راهنمایی کنید ایراد از چیه
مسعود جعفری پور
با درود
کشیدن فرمان به یک سمت چندین علت دارد . اول تنظیم باد . دوم میزان فرمان . سوم نوع لاستیک که گاهی لاستیک های ایرانی باعث کشیدن فرمان میشوند . البته اشکال در جلوبندی نیز باعث کشیدن فرمان میشود اما با توجه به کارکرد اتومبیل شما ممکن نیست . باید توضیح بیشتری بدهید . در مرحله اول بهتر است برای آزایش لاستیک های جلو و عقب جابجا کنید . در ضن نیتروژن برای رینگ های آلومینیومی هیچ ضرورتی ندارد
حسن برابي
سلام دوست عزیز
با توجه به اینکه منم الان ساندرو دنده ای دارم و حدود ٣٠٠٠ کیلومتر رانندگی کردم ازروز اول این مشکل رو داشتم ، ولی با توجه به سابقه رانندگی با تندر٩٠ رو بمدت ٨ سال داشتم این مشکل رو متاسفانه کارخانه مونتاژ کننده در دامن استفاده کننده گان علاقه مند به رنو گذاشته بدون اینکه اهمیت به این موضوع بده و بجای بهینه کردن سیستم هیدرولیک ، فرمان ، تعلیق ، جلوبندی ، سیستم خنک کننده موتور بده ، صراحتا و با دلایل منطقی میتونم ثابت کنم که رضایت مشتری دیگه مهم نیست و الرحمان رو باید خواند . ولی به جرات میتونم ثابت کنم این مشکلات با چند نکته ریز و رعایت یه سری موارد تقریبا رفع یا بهتر از کارخانه ای میشود و ترجیح میدم اگر قابل دونستید تماس تلفنی گرفته یا در صورت نزدیک بودن مسیر بصورت حضوری این موارد رو چک کنیم
شماره تماس ٠٩١٢١١٠۶۶۴٣ حسن برابی
خواهشمندم قبل از تماس بصورت پیامک خودتون رو معرفی کنید
قابل ذکر هست من تعمیرکار نیستم من یه راننده حساس و تقریبا حرفه ای هستم با تجربه ٢۵٠ هزار کیلومتر با محصولات پارس خودرو یا ( تندر ) را دارم